Gramofony na eksport - kierunek wschód (2016): Różnice pomiędzy wersjami

Z Technique.pl
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „ ==Wstęp== Temat wersji eksportowych polskich gramofonów jest obszerny i ciekawy. Dotarłem do wielu informacji, które mnie, świadka tych zdarzeń, dość zna...”)
 
m
 
(Nie pokazano 98 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  
 +
==Wstęp i podziękowania==
  
 +
Jak okazało się po kilku latach od powstania tekstu poświęconemu polskim gramofonom na eksport, temat nadal budzi pewne emocje.
  
−
==Wstęp==
+
Potwierdziło się to także w czasie spotkań w Muzeum Miasta Łodzi poświęconym zakładom Fonica.
  
−
Temat wersji eksportowych polskich gramofonów jest obszerny i ciekawy. Dotarłem do wielu informacji, które mnie, świadka tych zdarzeń, dość znacznie zaskoczyły. Niestety w wielu wypadkach znalezienie oficjalnej informacji jest po prostu niemożliwe. Ten fakt zmusił mnie do skorzystania z informacji zamieszczonych w sieci.
+
Dlatego wykonujemy jeden krok na przód i rozszerzamy znacznie fragment poświęcony wyrobom Foniki przeznaczonym na eksport do ZSRR.
 +
Wykonanie tego kroku było możliwe dzięki uprzejmości twórcy portalu Виртуальный музей и справочник - Отечественная Радиотехника ХХ века - http://www.rw6ase.narod.ru/ czyli rosyjskiego odpowiednika Old Radio.
  
−
Dotyczy to zwłaszcza pierwszej części artykułu dotyczącej gramofonów eksportowanych na wschód.
+
P. Walery Charczenko pozwolił na wykorzystanie części zdjęć pochodzących z jego strony, za co załoga Technique.pl chciała by w tym miejscu bardzo podziękować.
  
−
Źródłem musiały być rosyjsko-języczne portale aukcyjne i fora branżowe.
+
'''Technique.pl team would like to thank very much mr Valery Hartschenko for the pictures that allowed us to ilustrate new version of this article.'''
 +
 +
'''Kоманда Technique.pl хотела бы поблагодарить очень Валерий Григорьевич Харченко за фотографии, которые позволили нам использовать в новой версии этой статьи.
 +
'''
  
−
Po dłuższym zastanowieniu postanowiliśmy zrezygnować z wykorzystywania znalezionych fotografii, ale zamiast tego każdy czytelnik będzie mógł sobie artykuł z ilustracjami złożyć sam. Oferujemy eksperymentalnie model do składania...
+
Przy okazji zachęcamy do odwiedzenia strony http://www.rw6ase.narod.ru/
  
−
W celu obejrzenia ilustracji wystarczy zatem wpisać w wyszukiwarkę proponowany tekst i obejrzeć znaleziona grafikę...
+
==Gramofony na eksport - kierunek wschód (2016)==
  
−
W sumie informacji jest sporo, ale jest jeden warunek: trzeba hasła do wyszukiwarki wpisywać cyrylicą i takie właśnie hasła proponujemy zamiast ilustracji.
+
===Wybrane produkty radzieckie czyli tło dla występów gramofonów Fonica===
  
−
==Część pierwsza - kierunek wschód==
+
Właściwie przez całe lata siedemdziesiąte wyroby marki Fonika były eksportowane do Związku Radzieckiego. Myślę, że istnieje głęboko zakorzenione przekonanie, że gdyby nie dostawy z Polski, to ludzie radzieccy odtwarzali by płyty palcem. Otóż nie jest to prawda...
  
−
Od kiedy w Polsce pojawił się pierwszy gramofon w „klasie zbliżonej do HiFi”, czyli G 600.
+
Dla audiofili istniała bowiem „nieautoryzowana kopia” gramofonu Thorens 125 produkowana przez firmę Elektronika. Co ciekawsze, w pierwszej fazie w gramofonie montowano klon ramienia SME 3009 (w wersji Б1-01 i potem Б1-011). W późniejszej fazie to ramię zastąpiła czeska konstrukcja Tesla P1101 (w wersji A-012), montowana także w gramofonach Lenco i dostępna luzem na rynku niemieckim. Ramię to, będące czeską odpowiedzią na SME zostało na stronie technique opisane oddzielnie. Z ramieniem Tesla pojawiła się potem Elektronika o symbolu ЭП-030.
  
−
Właściwie przez całe lata siedemdziesiąte wyroby marki Fonika były eksportowane do Związku Radzieckiego. Myślę, że istnieje głęboko zakorzenione przekonanie, że gdyby nie dostawy z Polski, to ludzie radzieccy odtwarzali by płyty palcem. Otóż nie jest to prawda...
+
*Электроника Б1-01
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:elektronika_b1_01_4.jpg
 +
Image:elektronika_b1_01_5.jpg
 +
Image:elektronika_b1_01_8.jpg
 +
</gallery>
  
−
Dla audiofili istniała bowiem „nieautoryzowana kopia” gramofonu Thorens 125 produkowana przez firmę Elektronika. Co ciekawsze, w pierwszej fazie w gramofonie montowano klon ramienia SME 3009 (w wersji B-01). W późniejszej fazie to ramię zastąpiła czeska konstrukcja Tesla P1101 (w wersji A-012), montowana także w gramofonach Lenco i dostępna luzem na rynku niemieckim. Ramię to, będące czeską odpowiedzią na SME zostało na stronie technique opisane oddzielnie.  
+
*Электроника Б1-011
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:elektronika_b1_011_01.jpg
 +
Image:elektronika_b1_011_02.jpg
 +
Image:elektronika_b1_011_03.jpg
 +
Image:elektronika_b1_011_04.jpg
 +
Image:elektronika_b1_011_05.jpg
 +
</gallery>
  
−
Ilustracje:
 
−
*Электроника Б1-01
 
 
*Электроника-012
 
*Электроника-012
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:elektronika012.jpg
 +
Image:elektronika012_1.jpg
 +
Image:elektronika012_2.jpg
 +
</gallery>
 +
 +
*Электроника ЭП-030-стерео
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:elektronika_ep030s00.jpg
 +
Image:elektronika_ep030s02.jpg
 +
Image:elektronika_ep030s03.jpg
 +
</gallery>
 +
 +
Dla zainteresowanych tematem ciekawe mogą być dziwne wzorniczo i wątpliwe funkcjonalnie dwie konstrukcje radzieckie:
  
 +
*Эстония-010 bardzo zbliżona do konstrukcji Optonica 7100...
 +
[[File:P1220966-small.jpg|400px]]
  
 +
zdjęcie: Piotr Masłowicz
 +
 +
Nie wiemy czy była to licencja, czy tylko wyrób "brandowany" jako Estonia, czy po prostu nie autoryzowany klon.
 +
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:estonija010ep0.jpg
 +
Image:estonija010ep1.jpg
 +
Image:estonija010ep3.jpg
 +
Image:estonija010ep4.jpg
 +
Image:estonija010ep5.jpg
 +
Image:estonija010ep6.jpg
 +
</gallery>
 +
 +
*Корвет ЭП-003
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:korwet003_00.jpg
 +
Image:korwet003_01.jpg
 +
Image:korwet003_03.jpg
 +
Image:korwet003_04.jpg
 +
Image:korwet003_05.jpg
 +
Image:korwet003_08.jpg
 +
Image:korwet003_09.jpg
 +
</gallery>
  
−
Dla zainteresowanych tematem ciekawe mogą być dziwne wzorniczo i wątpliwe funkcjonalnie dwie konstrukcje radzieckie:
 
  
−
Ilustracje:
 
−
*Эстония-010
 
 
*Корвет ЭП-038С
 
*Корвет ЭП-038С
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:korwet038st04.jpg
 +
Image:korwet038st05.jpg
 +
Image:korwet038st07.jpg
 +
Image:korwet038st09.jpg
 +
Image:korwet038st10.jpg
 +
Image:korwet038st12.jpg
 +
Image:korwet038st13.jpg
 +
</gallery>
  
 +
*Эпос-001-стерео
 +
Przedziwny gramofon z elektronicznym "wspomaganiem" ramienia.
  
−
Polskie gramofony były pozycjonowane poniżej produktów Elektroniki, czyli w klasie powyżej średniej, ale nie najwyższej. Gramofony klasy popularnej były produkowane przez firmę Radiotechnika i klasą oscylowały gdzieś między naszym Bambinem i gramofonami z rodziny G-500.
+
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:epos001s4.jpg
 +
Image:epos001s5.jpg
 +
Image:epos001s6.jpg
 +
Image:epos001s7.jpg
 +
Image:epos001s8.jpg
 +
</gallery>
 +
 
 +
Celowo zostały pominięte gramofony z ramieniem tangencjalnym, wszak próbujemy pokazać tło dla polskich gramofonów w ZSRR, a Fonica nie dopracowała się gramofonu z takim ramieniem, choć całkowicie tego wykluczyć nie można.
 +
 
 +
===Polskie gramofony w ZSRR===
 +
Polskie gramofony były pozycjonowane poniżej produktów Elektroniki, czyli w klasie powyżej średniej, ale nie najwyższej. Gramofony klasy popularnej były produkowane m.in. przez firmę Radiotechnika. Klasą oscylowały gdzieś między naszym Bambinem, a gramofonami z rodziny G-500. Dla zainteresowanych więcej na stronie  http://www.rw6ase.narod.ru/ .
  
 
Opis polskich gramofonów komplikuje fakt, że eksportowano same mechanizmy (werki), które były montowane w obudowy już w Związku Radzieckim.
 
Opis polskich gramofonów komplikuje fakt, że eksportowano same mechanizmy (werki), które były montowane w obudowy już w Związku Radzieckim.
−
Główny nurt stanowił tu gramofon znany jako Wiega 106.
 
  
−
Przypuszczalnie najstarsza wersja Wiegi to odpowiednik polskiego G 600 choć to tylko przypuszczenie.
+
Bardzo często były to obudowy wyposażone we wzmacniacz, a czasem i bardziej rozbudowane "kombajny".
−
Pierwszy odnaleziony przykład to gramofon będący kombinacja Fonomastera w wersji deck, czyli G-601fs z ramieniem znanym z G-600.
+
 +
Należy też podkreślić fakt, że niektóre werki występowały tylko na rynku radzieckim. Można znaleźć co prawda ich ślady w prospektach Unitry, ale konia z rzędem temu, kto widział takie gramofony w sklepie.
 +
 
 +
Trudno zatem wyrokować o potencjalnym sukcesie tych wyrobów na krajowym rynku, a tym bardziej na rynku zachodnim.
 +
 
 +
Zasadniczo gramofony były montowane do dwóch seri wyrobów Wiega i Arktur.
 +
 
 +
====Wiega====
 +
W sprzęcie Wiega większość zamontowanych werków gramofonów to wyroby łódzkiej Foniki.
 +
 
 +
Omawiamy je w kolejności numerów typów co niekoniecznie musi być zgodne z chronologią pojawiania się ich na rynku. Miejscami różnice między typami są subtelne, co może nasuwać podejrzenie, że w ZSRR także występowało cudowne mnożenie bytów.
 +
 
 +
*Вега-002-стерео
 +
[[File:wega002rek.jpg|400px]]
 +
 
 +
Pod tym symbolem występują dwa werki. Ciekawy jest zwłaszcza ten gdzie pożeniono napęd paskowy jak w Fonomasterze czy jak kto woli G 601 A z talerzem z zewnętrznym stroboskopem (jak Daniel i Bernard) ale z ramieniem dobrze znanym z gramofonu G 600. Ten werk ma oznaczenie Foniki G 600 C1 i ponad wszelka wątpliwość nie był sprzedawany w Polsce.
 +
 
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega002s4.jpg
 +
Image:wega002s5.jpg
 +
Image:wega002s6.jpg
 +
Image:wega002s7.jpg
 +
</gallery>
 +
 
 +
Druga odmiana o takim samym symbolu zawiera werk Bernarda w odmianie oferowanej w prospektach Foniki jako G 602. Różni się on od werku zastosowanego w pierwszej wersji Bernarda czyli prospektowo G 603. Podkreślam, odmiana ta występowała tylko w prospektach i na polskim rynku nie była dostępna.  
 +
 
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega002s1.jpg
 +
Image:wega002s2.jpg
 +
Image:wega002s3.jpg
 +
</gallery>
 +
 +
*Вега-106-стерео
 +
To dla odmiany gramofon bez wzmacniacza czyli "record deck" znowu mamy do czynienia z małżeństwem dziadka z wnuczką czyli napęd od G 601 A ale z talerzem posiadającym stroboskop od spodu i prastarego ramienia od G 600. Ponieważ werk jest inny niż w poprzedniej Wiedze to dla odmiany ma symbol Foniki G 600 C.
 +
 
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega106s0.jpg
 +
Image:wega106s1.jpg
 +
Image:wega106s2.jpg
 +
Image:wega106s4.jpg
 +
Image:wega106s7.jpg
 +
</gallery>
 +
 
 +
Aby sprawę Wiegi 106 jeszcze skomplikować trzeba dodać, że istniała wersja z napędem rolką i ramieniem jak w G-600 także nazywająca się Wiega 106, ale w tej wersji na werku jest symbol G-600B, czyli kolejny model nie występujący na polskim rynku.
 +
 
 +
 +
*Вега-108-стерео
 +
Wiega 108 z naszego punktu widzenia nie wnosi nic nowego, zawiera ten sam deck Bernarda o oznaczeniu G 603, nominalnie dostępny tylko jako werk i tylko w prospekcie.
 +
 
 +
[[File:wega108w.jpg|400px]]
 +
 
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega108s1.jpg
 +
Image:wega108s2.jpg
 +
Image:wega108s3.jpg
 +
</gallery>
 +
 
 +
 +
*Вега-109-стерео
 +
 
 +
[[File:wega109r1.jpg|400px]][[File:wega109r2.jpg|270px]]
  
−
Ilustracje:  
+
W tej Wiedze zamontowano werk o oznaczeniu G 602 C, nowszy niż występujący wcześniej oznaczany jako G 602. To już taka wersja mocno "plastikowa" zawierająca takież ramię o oznaczeniu R 10. Ramię takie pojawiło się min w gramofonie Bernard G 434.
−
*Проигрыватель ВЕГА-106
+
−
*ВЕГА 106 ЭПУ G-600
+
<gallery widths=256px heights=192px>
−
*ВЕГА-106
+
Image:wega109_00.jpg
 +
Image:wega109_01.jpg
 +
Image:wega109_02.jpg
 +
Image:wega109_03.jpg
 +
Image:wega109_19.jpg
 +
Image:wega109_20.jpg
 +
Image:wega109_21.jpg
 +
Image:wega109_23.jpg
 +
</gallery>
 +
 +
*Вега ЭП-110-стерео
 +
Wiega 110 nie różni się zasadniczo od poprzedniego modelu, gdyby nie to że może występować zarówno z lekkim talerzem zwanym przez "bywalców" niskim ale także z talerzem ciężkim takim jak G 601 A, Daniel czy pierwszy Bernard.
  
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega_ep110_00.jpg
 +
Image:wega_ep110_04.jpg
 +
Image:wega_ep110_05.jpg
 +
Image:wega_ep110_06.jpg
 +
Image:wega_ep110_07.jpg
 +
Image:wega_ep110_08.jpg
 +
Image:wega_ep110_09.jpg
 +
Image:wega_ep110_10.jpg
 +
Image:wega_ep110_02.jpg
 +
Image:wega_ep110_03.jpg
 +
Image:wega_ep110_11.jpg
 +
Image:wega_ep110_12.jpg
 +
</gallery>
  
−
Wersja z napędem rolką i ramieniem jak w G-600 nazywa się Wiega 106, ale na werku jest symbol G-600B, czyli model nie występujący na polskim rynku.
+
*Вега ЭП-119
 +
To "kombajn" wyposażony dodatkowo w magnetofon kasetowy.
 +
 +
*Вега ЭП-120-стерео
 +
Wiega 120 to powrót do metalowego ramienia jak w pierwszym Bernardzie i lekkiego talerza. Werk ma oznaczenie Unitry G 602 C.
  
−
Aby sprawa stała się jeszcze bardziej skomplikowana kolejne wersje gramofonu nadal nosiły nazwę Wiega 106... . Choć montowane do nich werki Foniki zmieniały się.
+
[[File:wega_ep120s04.jpg|400px]]
 +
[[File:wega_ep120s02.jpg|400px]]
  
−
Kolejna zawiera deck Fonomastera G-601a w wersji ze stroboskopem na zewnątrz, czyli talerzem od Daniela (Bernarda, Fryderyka), ale ramie nadal pozostaje zapożyczone z G-600.
+
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega_ep120s00.jpg
 +
Image:wega_ep120s03.jpg
 +
Image:wega_ep120s05.jpg
 +
Image:wega_ep120s06.jpg
 +
Image:wega_ep120s07.jpg
 +
</gallery>
  
−
Ta wersja także niedostępna w Polsce to werk, który ma symbol G-600C1.
 
  
−
Na tym nie koniec, bowiem pokazała się kolejna wersja Wiegi 106. Trzecia odmiana Wiegi 106, to po prostu Bernard G-602 zamontowany w radzieckiej obudowie.
+
*Вега ЭП-122-стерео
  
−
Można by jeszcze zapytać, czy istniała także Wiega 106 oparta o deck Fonomastera w wersji z napędem paskiem i stroboskopem pod talerzem, ale póki co na ślad takiej wersji nie natrafiłem...
+
[[File:wega_ep122s16.jpg|600px]]
  
−
Jak widać mit ramienia Micro Seiki się w tej odsłonie nie pojawia, a zatem potencjalna teoria spiskowa, że kupowano za cenne dewizy ramię w Japonii po to, aby je za darmo oddawać na wschód, też nie ma szans się obronić.
+
Wiega 122 to już pieśń lat 90 tych. Proste ramię, ale nadal z Mf-100 i jeszcze więcej i więcej plastiku. Trudno tu ocenić jednoznacznie któremu polskiemu gramofonowi odpowiada, można próbować powiedzieć do którego jest najbardziej podobny.
  
−
Kolejny rozdział to gramofony produkowane w latach późniejszych, czyli wtedy, gdy w Polsce pojawiły się oznaczenia GS i GWS.
+
Ramię wygląda na R 12 a gramofon na GS 475 niestety nie ma tu już oznaczenia werku, bowiem werk w sensie jednego zespołu już tu nie występuje. Chassis z tworzywa sztucznego i pokrywa maja inny kształt niż używane w krajowych wersjach, co świadczy że były wykonywane w ZSRR.
  
−
Aby zachować jakiś porządek opisze je w kolejności numeracji na początek te, które występowały pod nazwą Wiega.
+
[[File:wega_ep122s17.jpg|260px]]
−
Wiega 109 pojawiła się około roku 1987 przynajmniej tak datowane egzemplarze udało się odnaleźć. Zawiera ona werk opisany jako Unitra G-602 plus wzmacniacz konstrukcji radzieckiej.
+
[[File:wega_ep122s18.jpg|400px]]
 +
[[File:wega_ep122s20.jpg|400px]]
  
−
Ilustracje:
+
<gallery widths=256px heights=192px>
−
*ВЕГА 109
+
Image:wega_ep122s01.jpg
 +
Image:wega_ep122s02.jpg
 +
Image:wega_ep122s04.jpg
 +
Image:wega_ep122s05.jpg
 +
Image:wega_ep122s06.jpg
 +
Image:wega_ep122s07.jpg
 +
Image:wega_ep122s08.jpg
 +
Image:wega_ep122s09.jpg
 +
Image:wega_ep122s10.jpg
 +
Image:wega_ep122s11.jpg
 +
Image:wega_ep122s12.jpg
 +
Image:wega_ep122s13.jpg
 +
Image:wega_ep122s14.jpg
 +
Image:wega_ep122s15.jpg
 +
</gallery>
  
  
−
Kolejny model to Wiega 110 i Wiega 120. Obydwa gramofony były bez wzmacniacza i były mutacjami gramofony Bernard GS-434. Czym różniły się między sobą nie bardzo wiadomo, ale sądzę, że z czasem…..
+
*Вега ЭП-123-стерео
 +
Jest to jakaś odmiana poprzedniego modelu, ale różnica jest na tyle drobna, że na razie nie podejmuję się jej zdefiniować.
  
−
Ilustracje:  
+
[[File:wega123s.jpg|400px]]
−
*ВЕГА 110
+
−
*ВЕГА 120
+
*Вега ЭФ-112-стерео
  
 +
[[File:wega_ef112s1.jpg|400px]]
  
−
Bernard GS-434, a raczej jego werk G-602 pojawił się także w "kombajnie" Wiega 119, oprócz wzmacniacza i tunera wyposażonego także w magnetofon kasetowy.
+
Poprzednio opisywany model w wersji ze wzmacniaczem.
  
−
Kolejna wersja to Wiega 122C, czyli GS 464 oczywiście w radzieckiej obudowie.
+
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega_ef112s3.jpg
 +
Image:wega_ef112s4.jpg
 +
Image:wega_ef112s5.jpg
 +
Image:wega_ef112s6.jpg
 +
Image:wega_ef112s7.jpg
 +
Image:wega_ef112s8.jpg
 +
</gallery>
  
−
Ilustracje:
+
*Вега-206-стерео
−
*ВЕГА 122C
+
Powrót do omawianego wcześniej modelu Вега-106. Omawiany gramofon wygląda na facelifting tego poprzedniego.
  
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:wega206s0.jpg
 +
Image:wega206s2.jpg
 +
Image:wega206s3.jpg
 +
Image:wega206s4.jpg
 +
Image:wega206s5.jpg
 +
Image:wega206s6.jpg
 +
Image:wega206s7.jpg
 +
Image:wega206s8.jpg
 +
</gallery>
  
−
Oddzielny fragment historii to gramofony produkowane pod nazwą Arktur.  
+
Dla pełnej jasności, modele Вега-101-стерео oraz Вега-104-стерео nie maja nic wspólnego z Foniką.
  
−
Głownie chodzi o radziecką wersje gramofonu Adam. Dobrze znany nam Adam nazywał się Arktur 006.
+
====Arktur====
 +
*Арктур-003 стерео
 +
Zasadniczo mamy tu do czynienia z powtórka sytuacji zaobserwowanej przy Wiedze 002. Arktur rożni się bardziej rozbudowanym wzmacniaczem, natomiast co do werków gramofonowych sytuacja się powtarza.  
  
−
Ilustracje:
+
[[File:arktur003st3.jpg|400px]]
−
*АРКТУР 006
 
−
*link zewnętrzny: http://storage.thelogin.ru/photos/arktur-006/
 
  
−
Mechanizm (werk), który zamieszkał w Arkturze miał oznaczenie Unitry G 2021.
+
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:arktur003st1.jpg
 +
Image:arktur003st2.jpg
 +
Image:arktur003st7.jpg
 +
Image:arktur003st8.jpg
 +
Image:arktur003st9.jpg
 +
</gallery>
  
 +
*Арктур-004-стерео
  
−
Ponadto można spotkać inne gramofony także firmowane jako Arktur, np. model Arktur 004 który jest starym Bernardem wmontowanym w większy kombajn, w konfiguracji trochę podobnej do Fonomastera ze wzmacniaczem.
+
[[File:arktur004r.jpg|400px]]
  
−
Ilustracje:
+
Ten Arktur to kolejna wersja omówionego powyżej czyli poczciwy deck  Bernarda G 602 w wersji ze wzmacniaczem.
−
*АРКТУР 004
 
  
 +
<gallery widths=256px heights=192px>
 +
Image:arktur004s1.jpg
 +
Image:arktur004s2.jpg
 +
Image:arktur004s5.jpg
 +
Image:arktur004s12.jpg
 +
</gallery>
  
−
Jak widać modeli nie znanych w Polsce było sporo i w sumie do dziś cieszą się wzięciem i nierzadko nadal uzyskują ceny wyższe niż mogłyby osiągnąć w Polsce.
 
−
Niestety nie udało się jak dotąd wypracować sposobu, aby kupić gramofon na terenie państw byłego ZSRR w sposób gwarantujący chociaż minimum bezpieczeństwa transakcji.
 
  
 +
*Арктур-005-стерео
 +
Arktur w wersji 005 to nasz dobry znajomy Adam, z domu Fisher, z ramieniem R 08. Znowu trudno mówić o wykorzystaniu całego werku, a raczej o wykorzystaniu zespołu mechanizmów Adama.
  
−
==Część druga - kierunek zachód==
+
[[File:arktur005s02.jpg|400px]]
  
−
Wersje eksportowe
+
[[File:arktur005s03.jpg|400px]]
  
−
W tej części artykułu znalazły się głównie te gramofony, które dokładnie odpowiadają modelom występującym na rynku krajowym. Kryteria tego nie spełniają znane z poprzedniej części tego artykułu gramofony na rynek ZSRR.
+
*Арктур-006-стерео
  
−
Nie spełnia tego kryterium także Thorens TD 180 zawierający elementy, które nigdy nie pojawiły się w gramofonach Fonica.
+
[[File:arktur006_05.jpg|400px]]
−
W tej grupie dysponujemy fotografiami części modeli, wykonanymi przez nas i naszych zaprzyjaźnionych czytelników, ale dla pełnej konsekwencji i zachowania równowagi także je pominiemy.
 
  
−
Dla uproszczenia podzieliłem gramofony serii GS na kilka podstawowych typów o wspólnych cechach.
+
To nowsza wzorniczo wersja Adama jak widać dostępna w dwu odmianach: srebrna i czarna. Mechanizm (werk), który zamieszkał w Arkturze miał oznaczenie Unitry G 2021. Stanowi to wątle potwierdzenie opublikowanej niegdyś informacji że polskie gramofony Direct Drive to seria oznaczona jako G 2000.
  
  
−
===Odpowiedniki GS-430  (G-8010)===
+
<gallery widths=256px heights=192px>
−
„Wysoki” talerz  „wąska” podstawa (360mm), ramię typu R8A
+
Image:arktur006_00.jpg
 +
Image:arktur006_01.jpg
 +
Image:arktur006_02.jpg
 +
Image:arktur006_06.jpg
 +
Image:arktur006_07.jpg
 +
Image:arktur006_08.jpg
 +
Image:arktur006_09.jpg
 +
Image:arktur006_11.jpg
 +
Image:arktur006_12.jpg
 +
</gallery>
  
−
*RIZ Turandot GM 7605
+
====Inne====
−
*Dynamic Speaker DP5100
+
*Estonia 109
−
*HGS Altus P100
+
To duża ciekawostka, przez długi okres żyłem w przekonaniu że Danieli nie było na rynku Związku Radzieckiego, a tu proszę jest i niespodzianka: Prawdziwy Daniel Z NAPISEM w obudowie i z radzieckim wzmacniaczem jako ESTONIA 109.
−
*Brigmton GS-470
 
  
 +
[[File:Estonia 109.jpg|400px]]
 +
[[File:Estonia 109 .jpg|400px]]
  
−
===Odpowiedniki GS-431===
+
Zdjęcia ze zbiorów p.Pawła Cendrowicza.
  
−
„Wysoki” talerz i „szeroka” podstawa (440 mm), ramię typu R8A
+
==Wnioski==
 +
Cieszącego się największym uznaniem modelu G 601 fs i G 601 A w Związku Radzieckim nie było... przynajmniej jak dotąd nie trafiliśmy na jego ślady. Z tego płynie wniosek, że mit rzekomego ramienia Micro Seiki się w tej odsłonie nie pojawia, a zatem potencjalna teoria spiskowa, że kupowano za cenne dewizy ramię w Japonii po to, aby je za darmo oddawać na wschód, też nie ma szans się obronić.
  
−
*Bruns Visonic 8510
+
Podobnie, jak widać, w gramofonach przetrwały polskie wkładki z serii MF 1**, wkładek SHURE i ADC jakoś nie udało się uświadczyć, co, co prawda niczego nie dowodzi, ale za to co nieco sugeruje :)
−
*RIZ Turandot hi fi GM 7606
 
−
*Dynamic Speaker PL-730
 
−
*HIFVOX (oznaczenie nieczytelne)
 
−
*Renkforce  GS-431
 
  
 +
Jak widać modeli nie znanych w Polsce było sporo i w sumie do dziś cieszą się w krajach byłego ZSRR wzięciem i nierzadko nadal uzyskują ceny wyższe niż mogłyby osiągnąć w Polsce. Proszę też pamiętać, że mówimy o ogromnym rynku, na którym wyroby Foniki mogły stanowić maximum kilka procent.
  
−
===Odpowiedniki GS-434===
+
Niestety nie udało się jak dotąd wypracować sposobu, aby kupić gramofon na terenie państw byłego ZSRR w sposób gwarantujący chociaż minimum bezpieczeństwa transakcji, a szkoda.
−
„Werk” w obudowie, „niski” talerz, ramię wygięte R10.
 
  
−
*Mechanizm jako Unitra 602C wykorzystany w gramofonie Wiega EP 110
+
Mimo wszystko zastanawia fakt, że gramofony eksportowane na wschód nadal tam żyją, a gramofony, które trafiły na zachód w większości wyszły już zapewne z obiegu, na aukcjach występują bowiem bardzo egzotycznie.
−
(i innych modelach Wiegi tej serii )
 
  
 +
Może jednak prawdą jest fakt, że wywalczyły sobie miejsce na zachodnim rynku dzięki „umiarkowanej” cenie. Marką zaś nigdy nie były i już chyba nie będą.
  
−
===Odpowiedniki GS-461===
 
−
„Niski” talerz i proste ramię typu R10A
 
  
−
*GS-461 Crown Japan (   chyba powinno być Japan II, w końcu to druga Japonia :/ )
+
Autor: doc. dr inż. Maciej Tułodziecki
−
*RIZ GM-5010
 
  
−
Oczywiście przeglądając internet codziennie można znaleźć jakiś „nowy” nie wymieniony powyżej gramofon.
 
  
−
Będziemy się zatem starali uzupełniać na bieżąco powyższy spis, bowiem remanent z natury jest tu chyba jedynym sposobem na ogarnięcie bezmiaru bytów produkowanych przez łódzką fabrykę „na zachód”.
+
[[Gramofony|Powrót do "Gramofonów"]]
  
−
Mimo wszystko zastanawia fakt, że gramofony eksportowane na wschód nadal tam żyją, a gramofony, które trafiły na zachód w większości wyszły już zapewne z obiegu, na aukcjach bowiem występują bowiem bardzo egzotycznie.
 
  
−
Może jednak prawdą jest fakt, że wywalczyły sobie miejsce na zachodnim rynku dzięki „umiarkowanej” cenie. Marką zaś nigdy nie były i już chyba nie będą...
+
[[Strona główna|Powrót do "Strony głównej"]]
  
  
−
doc. dr inż. Maciej Tułodziecki
+
[[Wydanie 2016|Powrót do "Wydania 2016"]]
 +
[[category:Gramofony]]
 +
[[category:Polskie gramofony]]

Aktualna wersja na dzień 10:59, 13 mar 2018

Wstęp i podziękowania

Jak okazało się po kilku latach od powstania tekstu poświęconemu polskim gramofonom na eksport, temat nadal budzi pewne emocje.

Potwierdziło się to także w czasie spotkań w Muzeum Miasta Łodzi poświęconym zakładom Fonica.

Dlatego wykonujemy jeden krok na przód i rozszerzamy znacznie fragment poświęcony wyrobom Foniki przeznaczonym na eksport do ZSRR. Wykonanie tego kroku było możliwe dzięki uprzejmości twórcy portalu Виртуальный музей и справочник - Отечественная Радиотехника ХХ века - http://www.rw6ase.narod.ru/ czyli rosyjskiego odpowiednika Old Radio.

P. Walery Charczenko pozwolił na wykorzystanie części zdjęć pochodzących z jego strony, za co załoga Technique.pl chciała by w tym miejscu bardzo podziękować.

Technique.pl team would like to thank very much mr Valery Hartschenko for the pictures that allowed us to ilustrate new version of this article.

Kоманда Technique.pl хотела бы поблагодарить очень Валерий Григорьевич Харченко за фотографии, которые позволили нам использовать в новой версии этой статьи.

Przy okazji zachęcamy do odwiedzenia strony http://www.rw6ase.narod.ru/

Gramofony na eksport - kierunek wschód (2016)

Wybrane produkty radzieckie czyli tło dla występów gramofonów Fonica

Właściwie przez całe lata siedemdziesiąte wyroby marki Fonika były eksportowane do Związku Radzieckiego. Myślę, że istnieje głęboko zakorzenione przekonanie, że gdyby nie dostawy z Polski, to ludzie radzieccy odtwarzali by płyty palcem. Otóż nie jest to prawda...

Dla audiofili istniała bowiem „nieautoryzowana kopia” gramofonu Thorens 125 produkowana przez firmę Elektronika. Co ciekawsze, w pierwszej fazie w gramofonie montowano klon ramienia SME 3009 (w wersji Б1-01 i potem Б1-011). W późniejszej fazie to ramię zastąpiła czeska konstrukcja Tesla P1101 (w wersji A-012), montowana także w gramofonach Lenco i dostępna luzem na rynku niemieckim. Ramię to, będące czeską odpowiedzią na SME zostało na stronie technique opisane oddzielnie. Z ramieniem Tesla pojawiła się potem Elektronika o symbolu ЭП-030.

  • Электроника Б1-01
  • Elektronika b1 01 4.jpg
  • Elektronika b1 01 5.jpg
  • Elektronika b1 01 8.jpg
  • Электроника Б1-011
  • Elektronika b1 011 01.jpg
  • Elektronika b1 011 02.jpg
  • Elektronika b1 011 03.jpg
  • Elektronika b1 011 04.jpg
  • Elektronika b1 011 05.jpg
  • Электроника-012
  • Elektronika012.jpg
  • Elektronika012 1.jpg
  • Elektronika012 2.jpg
  • Электроника ЭП-030-стерео
  • Elektronika ep030s00.jpg
  • Elektronika ep030s02.jpg
  • Elektronika ep030s03.jpg

Dla zainteresowanych tematem ciekawe mogą być dziwne wzorniczo i wątpliwe funkcjonalnie dwie konstrukcje radzieckie:

  • Эстония-010 bardzo zbliżona do konstrukcji Optonica 7100...

P1220966-small.jpg

zdjęcie: Piotr Masłowicz

Nie wiemy czy była to licencja, czy tylko wyrób "brandowany" jako Estonia, czy po prostu nie autoryzowany klon.

  • Estonija010ep0.jpg
  • Estonija010ep1.jpg
  • Estonija010ep3.jpg
  • Estonija010ep4.jpg
  • Estonija010ep5.jpg
  • Estonija010ep6.jpg
  • Корвет ЭП-003
  • Korwet003 00.jpg
  • Korwet003 01.jpg
  • Korwet003 03.jpg
  • Korwet003 04.jpg
  • Korwet003 05.jpg
  • Korwet003 08.jpg
  • Korwet003 09.jpg


  • Корвет ЭП-038С
  • Korwet038st04.jpg
  • Korwet038st05.jpg
  • Korwet038st07.jpg
  • Korwet038st09.jpg
  • Korwet038st10.jpg
  • Korwet038st12.jpg
  • Korwet038st13.jpg
  • Эпос-001-стерео

Przedziwny gramofon z elektronicznym "wspomaganiem" ramienia.

  • Epos001s4.jpg
  • Epos001s5.jpg
  • Epos001s6.jpg
  • Epos001s7.jpg
  • Epos001s8.jpg

Celowo zostały pominięte gramofony z ramieniem tangencjalnym, wszak próbujemy pokazać tło dla polskich gramofonów w ZSRR, a Fonica nie dopracowała się gramofonu z takim ramieniem, choć całkowicie tego wykluczyć nie można.

Polskie gramofony w ZSRR

Polskie gramofony były pozycjonowane poniżej produktów Elektroniki, czyli w klasie powyżej średniej, ale nie najwyższej. Gramofony klasy popularnej były produkowane m.in. przez firmę Radiotechnika. Klasą oscylowały gdzieś między naszym Bambinem, a gramofonami z rodziny G-500. Dla zainteresowanych więcej na stronie http://www.rw6ase.narod.ru/ .

Opis polskich gramofonów komplikuje fakt, że eksportowano same mechanizmy (werki), które były montowane w obudowy już w Związku Radzieckim.

Bardzo często były to obudowy wyposażone we wzmacniacz, a czasem i bardziej rozbudowane "kombajny".

Należy też podkreślić fakt, że niektóre werki występowały tylko na rynku radzieckim. Można znaleźć co prawda ich ślady w prospektach Unitry, ale konia z rzędem temu, kto widział takie gramofony w sklepie.

Trudno zatem wyrokować o potencjalnym sukcesie tych wyrobów na krajowym rynku, a tym bardziej na rynku zachodnim.

Zasadniczo gramofony były montowane do dwóch seri wyrobów Wiega i Arktur.

Wiega

W sprzęcie Wiega większość zamontowanych werków gramofonów to wyroby łódzkiej Foniki.

Omawiamy je w kolejności numerów typów co niekoniecznie musi być zgodne z chronologią pojawiania się ich na rynku. Miejscami różnice między typami są subtelne, co może nasuwać podejrzenie, że w ZSRR także występowało cudowne mnożenie bytów.

  • Вега-002-стерео

Wega002rek.jpg

Pod tym symbolem występują dwa werki. Ciekawy jest zwłaszcza ten gdzie pożeniono napęd paskowy jak w Fonomasterze czy jak kto woli G 601 A z talerzem z zewnętrznym stroboskopem (jak Daniel i Bernard) ale z ramieniem dobrze znanym z gramofonu G 600. Ten werk ma oznaczenie Foniki G 600 C1 i ponad wszelka wątpliwość nie był sprzedawany w Polsce.

  • Wega002s4.jpg
  • Wega002s5.jpg
  • Wega002s6.jpg
  • Wega002s7.jpg

Druga odmiana o takim samym symbolu zawiera werk Bernarda w odmianie oferowanej w prospektach Foniki jako G 602. Różni się on od werku zastosowanego w pierwszej wersji Bernarda czyli prospektowo G 603. Podkreślam, odmiana ta występowała tylko w prospektach i na polskim rynku nie była dostępna.

  • Wega002s1.jpg
  • Wega002s2.jpg
  • Wega002s3.jpg
  • Вега-106-стерео

To dla odmiany gramofon bez wzmacniacza czyli "record deck" znowu mamy do czynienia z małżeństwem dziadka z wnuczką czyli napęd od G 601 A ale z talerzem posiadającym stroboskop od spodu i prastarego ramienia od G 600. Ponieważ werk jest inny niż w poprzedniej Wiedze to dla odmiany ma symbol Foniki G 600 C.

  • Wega106s0.jpg
  • Wega106s1.jpg
  • Wega106s2.jpg
  • Wega106s4.jpg
  • Wega106s7.jpg

Aby sprawę Wiegi 106 jeszcze skomplikować trzeba dodać, że istniała wersja z napędem rolką i ramieniem jak w G-600 także nazywająca się Wiega 106, ale w tej wersji na werku jest symbol G-600B, czyli kolejny model nie występujący na polskim rynku.


  • Вега-108-стерео

Wiega 108 z naszego punktu widzenia nie wnosi nic nowego, zawiera ten sam deck Bernarda o oznaczeniu G 603, nominalnie dostępny tylko jako werk i tylko w prospekcie.

Wega108w.jpg

  • Wega108s1.jpg
  • Wega108s2.jpg
  • Wega108s3.jpg


  • Вега-109-стерео

Wega109r1.jpgWega109r2.jpg

W tej Wiedze zamontowano werk o oznaczeniu G 602 C, nowszy niż występujący wcześniej oznaczany jako G 602. To już taka wersja mocno "plastikowa" zawierająca takież ramię o oznaczeniu R 10. Ramię takie pojawiło się min w gramofonie Bernard G 434.

  • Wega109 00.jpg
  • Wega109 01.jpg
  • Wega109 02.jpg
  • Wega109 03.jpg
  • Wega109 19.jpg
  • Wega109 20.jpg
  • Wega109 21.jpg
  • Wega109 23.jpg
  • Вега ЭП-110-стерео

Wiega 110 nie różni się zasadniczo od poprzedniego modelu, gdyby nie to że może występować zarówno z lekkim talerzem zwanym przez "bywalców" niskim ale także z talerzem ciężkim takim jak G 601 A, Daniel czy pierwszy Bernard.

  • Wega ep110 00.jpg
  • Wega ep110 04.jpg
  • Wega ep110 05.jpg
  • Wega ep110 06.jpg
  • Wega ep110 07.jpg
  • Wega ep110 08.jpg
  • Wega ep110 09.jpg
  • Wega ep110 10.jpg
  • Wega ep110 02.jpg
  • Wega ep110 03.jpg
  • Wega ep110 11.jpg
  • Wega ep110 12.jpg
  • Вега ЭП-119

To "kombajn" wyposażony dodatkowo w magnetofon kasetowy.

  • Вега ЭП-120-стерео

Wiega 120 to powrót do metalowego ramienia jak w pierwszym Bernardzie i lekkiego talerza. Werk ma oznaczenie Unitry G 602 C.

Wega ep120s04.jpg Wega ep120s02.jpg

  • Wega ep120s00.jpg
  • Wega ep120s03.jpg
  • Wega ep120s05.jpg
  • Wega ep120s06.jpg
  • Wega ep120s07.jpg


  • Вега ЭП-122-стерео

Wega ep122s16.jpg

Wiega 122 to już pieśń lat 90 tych. Proste ramię, ale nadal z Mf-100 i jeszcze więcej i więcej plastiku. Trudno tu ocenić jednoznacznie któremu polskiemu gramofonowi odpowiada, można próbować powiedzieć do którego jest najbardziej podobny.

Ramię wygląda na R 12 a gramofon na GS 475 niestety nie ma tu już oznaczenia werku, bowiem werk w sensie jednego zespołu już tu nie występuje. Chassis z tworzywa sztucznego i pokrywa maja inny kształt niż używane w krajowych wersjach, co świadczy że były wykonywane w ZSRR.

Wega ep122s17.jpg Wega ep122s18.jpg Wega ep122s20.jpg

  • Wega ep122s01.jpg
  • Wega ep122s02.jpg
  • Wega ep122s04.jpg
  • Wega ep122s05.jpg
  • Wega ep122s06.jpg
  • Wega ep122s07.jpg
  • Wega ep122s08.jpg
  • Wega ep122s09.jpg
  • Wega ep122s10.jpg
  • Wega ep122s11.jpg
  • Wega ep122s12.jpg
  • Wega ep122s13.jpg
  • Wega ep122s14.jpg
  • Wega ep122s15.jpg


  • Вега ЭП-123-стерео

Jest to jakaś odmiana poprzedniego modelu, ale różnica jest na tyle drobna, że na razie nie podejmuję się jej zdefiniować.

Wega123s.jpg

  • Вега ЭФ-112-стерео

Wega ef112s1.jpg

Poprzednio opisywany model w wersji ze wzmacniaczem.

  • Wega ef112s3.jpg
  • Wega ef112s4.jpg
  • Wega ef112s5.jpg
  • Wega ef112s6.jpg
  • Wega ef112s7.jpg
  • Wega ef112s8.jpg
  • Вега-206-стерео

Powrót do omawianego wcześniej modelu Вега-106. Omawiany gramofon wygląda na facelifting tego poprzedniego.

  • Wega206s0.jpg
  • Wega206s2.jpg
  • Wega206s3.jpg
  • Wega206s4.jpg
  • Wega206s5.jpg
  • Wega206s6.jpg
  • Wega206s7.jpg
  • Wega206s8.jpg

Dla pełnej jasności, modele Вега-101-стерео oraz Вега-104-стерео nie maja nic wspólnego z Foniką.

Arktur

  • Арктур-003 стерео

Zasadniczo mamy tu do czynienia z powtórka sytuacji zaobserwowanej przy Wiedze 002. Arktur rożni się bardziej rozbudowanym wzmacniaczem, natomiast co do werków gramofonowych sytuacja się powtarza.

Arktur003st3.jpg

  • Arktur003st1.jpg
  • Arktur003st2.jpg
  • Arktur003st7.jpg
  • Arktur003st8.jpg
  • Arktur003st9.jpg
  • Арктур-004-стерео

Arktur004r.jpg

Ten Arktur to kolejna wersja omówionego powyżej czyli poczciwy deck Bernarda G 602 w wersji ze wzmacniaczem.

  • Arktur004s1.jpg
  • Arktur004s2.jpg
  • Arktur004s5.jpg
  • Arktur004s12.jpg


  • Арктур-005-стерео

Arktur w wersji 005 to nasz dobry znajomy Adam, z domu Fisher, z ramieniem R 08. Znowu trudno mówić o wykorzystaniu całego werku, a raczej o wykorzystaniu zespołu mechanizmów Adama.

Arktur005s02.jpg

Arktur005s03.jpg

  • Арктур-006-стерео

Arktur006 05.jpg

To nowsza wzorniczo wersja Adama jak widać dostępna w dwu odmianach: srebrna i czarna. Mechanizm (werk), który zamieszkał w Arkturze miał oznaczenie Unitry G 2021. Stanowi to wątle potwierdzenie opublikowanej niegdyś informacji że polskie gramofony Direct Drive to seria oznaczona jako G 2000.


  • Arktur006 00.jpg
  • Arktur006 01.jpg
  • Arktur006 02.jpg
  • Arktur006 06.jpg
  • Arktur006 07.jpg
  • Arktur006 08.jpg
  • Arktur006 09.jpg
  • Arktur006 11.jpg
  • Arktur006 12.jpg

Inne

  • Estonia 109

To duża ciekawostka, przez długi okres żyłem w przekonaniu że Danieli nie było na rynku Związku Radzieckiego, a tu proszę jest i niespodzianka: Prawdziwy Daniel Z NAPISEM w obudowie i z radzieckim wzmacniaczem jako ESTONIA 109.

Estonia 109.jpg Estonia 109 .jpg

Zdjęcia ze zbiorów p.Pawła Cendrowicza.

Wnioski

Cieszącego się największym uznaniem modelu G 601 fs i G 601 A w Związku Radzieckim nie było... przynajmniej jak dotąd nie trafiliśmy na jego ślady. Z tego płynie wniosek, że mit rzekomego ramienia Micro Seiki się w tej odsłonie nie pojawia, a zatem potencjalna teoria spiskowa, że kupowano za cenne dewizy ramię w Japonii po to, aby je za darmo oddawać na wschód, też nie ma szans się obronić.

Podobnie, jak widać, w gramofonach przetrwały polskie wkładki z serii MF 1**, wkładek SHURE i ADC jakoś nie udało się uświadczyć, co, co prawda niczego nie dowodzi, ale za to co nieco sugeruje :)

Jak widać modeli nie znanych w Polsce było sporo i w sumie do dziś cieszą się w krajach byłego ZSRR wzięciem i nierzadko nadal uzyskują ceny wyższe niż mogłyby osiągnąć w Polsce. Proszę też pamiętać, że mówimy o ogromnym rynku, na którym wyroby Foniki mogły stanowić maximum kilka procent.

Niestety nie udało się jak dotąd wypracować sposobu, aby kupić gramofon na terenie państw byłego ZSRR w sposób gwarantujący chociaż minimum bezpieczeństwa transakcji, a szkoda.

Mimo wszystko zastanawia fakt, że gramofony eksportowane na wschód nadal tam żyją, a gramofony, które trafiły na zachód w większości wyszły już zapewne z obiegu, na aukcjach występują bowiem bardzo egzotycznie.

Może jednak prawdą jest fakt, że wywalczyły sobie miejsce na zachodnim rynku dzięki „umiarkowanej” cenie. Marką zaś nigdy nie były i już chyba nie będą.


Autor: doc. dr inż. Maciej Tułodziecki


Powrót do "Gramofonów"


Powrót do "Strony głównej"


Powrót do "Wydania 2016"

Źródło: „http://www.technique.pl/mediawiki/index.php?title=Gramofony_na_eksport_-_kierunek_wschód_(2016)&oldid=13383”